- Hồi đó đóng quân ở Nhị Xuân. Chị nhớ Tết năm đó A nữ có vài người ở lại, trong đó có chị. Bên nam cũng vậy. Có một anh tên Hùng mang qua một cái nồi bảo: “Biếu mấy em món này ăn cho đỡ nhớ nhà!”. Tụi chị nhao nhao vội mở nắp ra. Chao ơi! là thịt kho hột vịt. Sau này, chị cứ nhớ hoài cái hương vị của nồi thịt kho năm ấy. Nhưng có một chuyện làm chị cứ day dứt mãi. Chị làm mất cái mặt sợi dây chuyền hình cái nấm của ảnh mà chưa xin lỗi ảnh. 

       Nghe chị tâm sự, tôi vẫn còn lờ mờ chưa hiểu rõ câu chuyện. Như đoán được thắc mắc của tôi, chị Nhung nhẹ nhàng kể tiếp:

       - Năm 1978, chị tham gia TNXP, Liên đội cơ động 5 thuộc Tổng đội 7 đóng quân ở Nhị Xuân. Em biết đó, ở đơn vị, số nữ ít nên rất được các đồng đội nam ưu ái. Ai cũng xa gia đình, nên môi trường TNXP gắn kết tất cả với nhau như anh em một nhà. Chung đơn vị với chị có một anh tên Hùng. Chị quên mất họ và tên đệm của ảnh rồi. Ảnh hay qua sam nữ, khi thì sửa lại cái vách bằng đất trộn rơm, lúc thì mài cái leng, cái cuốc... Một hôm nọ, chị thấy ảnh có cái mặt dây chuyền, chị nói đổi cho chị, vì chị có mặt dây chuyền hình con cá, của ảnh hình cái nấm thì phải!? Thế là đổi. Ảnh còn dặn: “Đừng có làm mất nghe nhỏ”. Vài ngày sau, vào buổi tối tự dưng nghe tiếng kẻng tập hợp. Ai nấy đều ngạc nhiên, sao mà họp hội giờ này. Ra là có lệnh một số người tham gia biên giới Tây Nam. Năm ấy Pôn Pốt xâm lấn biên giới, giết hại đồng bào mình tàn độc, cho nên giữ gìn biên cương là điều nên làm của  bất cứ ai yêu chuộng hoà bình. Lúc đó, đọc tên ai thì đứng qua một bên. Sau đó chỉ có vài phút để chuẩn bị gọn nhẹ vật dụng cá nhân và lên đường ngay trong đêm đó. Đúng là tác phong quân sự hoá! Khi ấy được ra biên giới chiến đấu là niềm vinh hạnh, có người còn trích máu viết “Huyết tâm thư’’ nữa. Không khí lúc đó hừng hực em ạ. Không sôi máu sao được, khi nghe tin bọn Pôn Pốt tràn qua giết hại bà con mình ở sát biên giới. Phải giữ gìn tấc đất quê hương chứ em!

       Nói đến đây, chị im lặng nhấc ly cà phê uống. Tôi không dám cắt ngang cảm xúc của chị vì linh cảm là câu chuyện sẽ có điều gì nữa không bình thường tiếp theo. Và chị tiếp tục tâm sự:

       - Em biết không, mọi người đang công tác chung, gặp nhau hàng ngày  ngoài hiện trường, gặp nhau lúc lãnh cơm,... tự dưng vắng đi một số quân đáng kể, làm sao những người ở lại không buồn, không cảm thấy trống vắng... Chị khẳng định một điều là giữa chị và anh Hùng không có tình cảm riêng tư. Em cũng là TNXP, em cũng biết điều đó, đúng không!? Anh chị chỉ xem như là anh em, như là đồng đội. Nhưng vài ngày sau, hung tin đến với đơn vị, có một đơn vị TNXP phối hợp với bộ đội đã bị phục kích, trong đó có anh Hùng. 

       Trước đó, có một điều thật không may nữa là sau hôm đổi cái mặt dây chuyền, chị Nhung đánh mất cả dây cả mặt. Chị chưa kịp nói với anh Hùng một tiếng thì có lệnh anh phải đi. Và điều làm chị ân hận nhất là chưa kịp nói về cái dây chuyền lỡ làm mất. Có một đêm chị nằm mơ thấy anh Hùng trên tay cầm sợi dây chuyền lủng lẳng cái mặt con cá, nói: “Trả cho em nè!’’. Rồi anh mờ dần, mờ dần. Cuộc sống với quá nhiều thứ phải lo toan, chị cũng không nghĩ nhiều đến nó, vậy mà thấm thoát gần bốn chục năm! Bây giờ, chị có một tâm nguyện là đến nhà anh Hùng để thắp nhang. Năm nào, Quận hội cũng tổ chức viếng Nghĩa trang Liệt sĩ, chị đi, nhưng chị chỉ nhớ tên nên cứ vái chung chung. Lòng chị cứ thế buồn buồn, không biết làm sao. Nghe tâm sự của chị tôi chợt nghĩ ra cách:

       - Trời! Chuyện đó đâu có gì khó. Em sẽ liên lạc với phòng Tổ chức – Lao động tiền lương của Lực lượng TNXP, nhờ mấy em tìm giúp chị xem cái danh sách liệt sĩ có bao nhiêu người tên Hùng, rồi xin địa chỉ. Chị chịu khó đi tới từng nhà một.

       Nghe vậy, chị từ mắt tròn ngạc nhiên đến vui sướng, gật đầu lia lịa. Thế là, tôi vội điện cho em Nguyễn Hoàng Phượng. Sau khi nghe tôi trình bày, em nói sẽ tìm và gọi lại sau. Chưa đến 10 phút, điện thoại reo, em Phượng cho biết: “Chị ơi! Có bốn anh tên Hùng. Em đọc  địa chỉ và số điện thoại của gia đình để chị liên lạc nha”. Tôi nghe giọng em lạc đi trong điện thoại. Chắc em cũng đang cảm động. Tôi ghi chi tiết xong đưa cho chị Nhung, chị cứ cầm chặt mảnh giấy như sợ bay mất chữ. Tôi thầm nghĩ, chắc chắn rằng chị sẽ “gặp” ảnh để xin lỗi vì đã làm mất cái mặt dây chuyền hình cái nấm. Và anh sẽ không trách chị đâu. Chiến tranh mà! Chắc anh cũng sẽ cười khi ngày nào đó chị đến trước di ảnh của anh. Có thể, ảnh sẽ không nhận ra chị vì bây giờ chị đã là bà già tuổi ngoài 50. Nghĩ vui vậy thôi chứ tôi tin anh sẽ nheo mắt: “Chuyện nhỏ lắm, nhỏ ơi!’’.

       Tiếp tục câu chuyện của chị, lần theo mấy địa chỉ có được, hai chị em bắt đầu “Tìm anh”. Duyên cớ làm sao mà chị quyết định đến nhà anh Hùng ở Quận 8 đầu tiên. Chỉ có địa chỉ, không có số điện thoại của gia đình, nhưng chị vẫn “thẳng tiến”. Đến nhà, mới biết chiều mới có chủ nhà về, thế là chị em ra quán cà phê ngồi đợi. Mưa như chưa bao giờ mưa. Hai chị em co ro vì lạnh. Tạnh mưa, chiều cũng dần xuống, vừa lúc có người về. Và khi người đó – là một cháu trai, cháu mời tụi tôi vào nhà và đi tới bàn thờ thì chị sửng người nhìn ảnh của một người con trai thật trẻ. Chị thảng thốt: "Đúng ảnh rồi!". Chị khóc.

       Cái kết thúc thật vui mà cũng thật buồn. Cám ơn cái duyên, cái phận hay một điều gì đó đã giúp cho họ gặp nhau để “nói” được nỗi lòng mấy mươi năm.

Hồng Nguyễn Xuyên Mộc