Thuở ấy, bên dòng sông Trẹm hoang vắng (thuộc U Minh Thượng, Kiên Giang), ngay đoạn kênh tẻ thứ 25, có một Liên đội TNXP dựng trại đóng quân sát mép nước với nhiệm vụ chính là phát hoang và trồng lúa trên một diện tích lớn.
Ngày xưa, nơi ấy chỉ là rừng tràm, sông nước và lau sậy, trải rộng hết tầm nhìn; cá, rùa và rắn nhiều vô kể nên chuyện cải thiện của khâu hậu cần là chuyện nhỏ! Dòng sông Trẹm không thể sánh với những con sông kỳ vĩ nhưng nó lại mang bên mình nét hoang sơ kỳ lạ, lững lờ êm đềm và đẹp theo cái kiểu "dòng sông lơ đãng" của tuổi thơ. Dòng sông không lớn nhưng cũng không thể gọi là nhỏ được, bởi nó thừa sức làm thấm mệt những “anh hào” chiều chiều bơi qua phía bên kia sông tìm đến cái quán nhỏ của bà “Ba Đập” và trong bộ dạng mình trần, tà lõn...ướt nhẹp, leo ngồi chồm hổm trên dàn ghế cây để thưởng thức mấy cái bánh cam, vài viên chè trôi nước và cũng tiện thể ngắm cô con gái lớn của bà Ba đang phụ mẹ lấy cái vá quậy đảo nồi chè.
Mình vẫn nhớ những bữa cơm trưa dưới trời mưa ngoài hiện trường, bên cạnh chiếc xuồng hậu cần, nhớ những buổi chiều nắng đẹp, trên đường xa kéo nhau về có đàn cò trắng bay ngang trên đầu, nhớ những ngày hội dậy sóng cả một đoạn sông, còn nhớ và nhớ nhiều nữa, ấy vậy mà bây giờ đã xa quá rồi.
Rồi, có lần về qua dòng sông cũ nơi ngày ấy đóng quân, cảnh vật thay đổi nhiều quá, con người đông hơn, đường sá về tận nơi này, sự thay đổi khiến lữ khách suýt không nhận ra, duy chỉ con sông vẫn lững lờ như thuở nào như muốn trách móc những người thân sao không một lần quay lại.
NGƯỜI VÀ DÒNG SÔNG
Trưa hè hoang vắng dòng sông cũ
Lặng lẽ người về giữa trời mây
Rượu nào có uống bỗng nhiên say
Say trời say nước rồi, cay cay mắt
Cởi phăng chiếc áo, người tung mình trong nước mát
Tắm dòng xưa để nhớ thuở mãi xa xưa
Thuở nón tai bèo trên võng mắc đong đưa
Hát tình ca bằng chiếc ghita thùng cũ nát
Vẫn rộn tiếng cười, vẫn rộn vang tiếng hát
Sá gì gian khó, chỉ một trận cười thôi
Dù đường khúc khuỷu, dù đường sá có xa xôi
Ngước nhìn trời cao bằng chất hồn non mở rộng
Và đàn cò xưa giữa gió về lồng lộng
Nay đã về đâu trong dòng chảy của thời gian
Tay vươn sải đôi bờ, người đã cố để mà sang
Và kịp bám nhánh bần chìa ra trên mặt nước
Lên bờ ngồi và bỗng..người khóc mướt
Tìm về chốn xưa khi sức đã tàn hơi
bên dòng sông, một thuở đã đâu rồi
Cái thuở tặng đóa hoa tràm, người còn chưa dám
Chỉ biết nhìn nhau mỗi lần về qua trạm
Cánh hoa tươi sao lóng ngóng mãi trên tay
Cho dù thương, cho dù nhớ đã đong đầy
Cứ thế rồi thôi, rồi mình đi lên phía trước
Bỏ mặc con sông và điều người ao ước
Chỉ một thôi và mang theo suốt cuộc đời
Dòng sông trôi, đời người cũng phải trôi
Chân gối mỏi mà sao còn đi mải miết
Để tìm cho ra khoảng trời từng tha thiết
Đang đâu đó trên sông, phía thượng nguồn
Nên nào hay biết, nắng đã dần buông
Còn đời người thì trôi hoài ra phía biển ./.
TRẦN BÁ
* Tựa bài viết do BBT đặt.