Trải qua 70 năm xây dựng, phát triển, chiến đấu và trưởng thành, được Đảng, Bác Hồ lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện và sự đùm bọc, nuôi dưỡng của nhân dân, Quân đội nhân dân Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện Quân đội nhân dân Việt Nam được thể hiện trên cả 2 lĩnh vực lý luận và thực tiễn.
Về mặt lý luận, Đảng ta đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin về quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản vào tổ chức, xây dựng và rèn luyện Quân đội nhân dân Việt Nam sát với điều kiện thực tiễn cách mạng Việt Nam; kế thừa kinh nghiệm và phát huy truyền thống đánh giặc qua mấy nghìn năm của dân tộc, Đảng ta đã tổ chức xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng với ba thứ quân (bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân và du kích). Ngay từ khi Đảng ra đời, trong Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt đã khẳng định sự cần thiết phải xây dựng quân đội công nông để giành và giữ chính quyền. Luận cương chính trị (10/1930) cũng nêu rõ vấn đề “Vũ trang cho công nông”, “Lập quân đội công nông” và “Tổ chức đội tự vệ công nông”. Việc tổ chức ra quân đội để tiến hành đấu tranh vũ trrang xuất phát từ yêu cầu của sự nghiệp cách mạng dân tộc dân chủ ở Việt Nam. Cùng với việc xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng, Đảng ta rất coi trọng lãnh đạo chặt chẽ và khẳng định dứt khoát quyền lãnh đạo quân đội công nông, không phân quyền lãnh đạo đó cho một giai cấp, một tổ chức, một đảng phái nào.
Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân (tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam) được thành lập ngày 22/12/1944
Về mặt thực tiễn đã chứng minh, dù bất kỳ tình huống nào cũng phải tăng cường và giữ vững sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, là một nguyên tắc bất di, bất dịch của Đảng trong xây dựng Quân đội, đồng thời là yếu tố quyết định sự trưởng thành, chiến thắng của quân đội ta.
Quân đội ta là Quân đội “từ nhân dân mà ra”, “vì nhân dân mà chiến đấu”
Quân đội ta ra đời và lớn lên trong đấu tranh cách mạng của quần chúng nhân dân, mọi thành tựu trong xây dựng, tiến bộ về chính trị, thắng lợi về quân sự… của quân đội đều có sự ủng hộ giúp đỡ cả về vật chất và tinh thần của nhân dân. Nhân dân là nguồn sức mạnh vô tận của quân đội, tách rời khỏi nhân dân thì quân đội không thể tồn tại. Vì vậy, quân đội không thể tự đặt mình ra khỏi nhân dân, đứng trên nhân dân, là “cứu tinh” của nhân dân. Trái lại, quân đội phải phục vụ nhân dân vô điều kiện, “vì nhân dân quên mình” là tiêu chuẩn, là hòn đá thử vàng của quân đội cách mạng.
Xuất phát từ vai trò của quần chúng trong lịch sử, qua quá trình tổ chức, xây dựng, giáo dục, rèn luyện Quân đội nhân dân Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Không có dân thì không có bộ đội”, “Nhân dân là nền tảng, là cha mẹ của bộ đội”. Người thường xuyên nhắc nhở cán bộ, chiến sĩ: “Phải nhớ rằng dân là chủ. Dân như nước, mình như cá. Lực lượng bao nhiêu là nhờ ở dân hết”, “Phải dựa vào dân, dựa chắc vào dân thì không kẻ địch nào có thể tiêu diệt được”, “Có dân là có tất cả”.
Quân đội tham gia mở đường Hồ Chí Minh góp phần đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người chỉ huy đầu tiên của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam cũng đã cho rằng: “Lực lượng tham gia quân đội là những thanh niên yêu nước, con em của các giai cấp, các tầng lớp nhân dân của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, đại bộ phận là con em công nhân, nông dân và nhân dân lao động…”. Thực tiễn đã chứng minh:
- Trong cao trào cách mạng 1930 - 1931, mà đỉnh cao là Xô - Viết Nghệ Tĩnh, đã xuất hiện các “Đội tự vệ đỏ” của quần chúng công nông, mầm mống đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng của nhân dân do Đảng lãnh đạo.
- Trong cao trào cứu quốc 1940 - 1945, những đội quân cách mạng đầu tiên từ nhân dân mà ra, lần lượt xuất hiện ở cả Bắc, Trung, Nam:
+ Từ cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn đã ra đời Đội du kích Bắc Sơn (27/9/1940), đây là lực lượng vũ trang đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng Việt Nam; sau này phát triển lên thành Bộ đội du kích Bắc Sơn (14/2/1941) rồi thành Cứu quốc quân (5/1941).
+ Từ cuộc khởi nghĩa Nam kỳ (23/11/1940), xuất hiện Quân du kích Nam Kỳ, lực lượng vũ trang cách mạng đầu tiên của nhân dân ta ở Nam bộ.
+ Ngày 22/12/1944, theo Chỉ thị của Hồ Chủ tịch, “Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân” ra đời gồm 34 chiến sĩ, do đồng chí Võ Nguyên Giáp tổ chức, chỉ huy. Trong số 34 cán bộ, chiến sĩ của đội có 29 người là dân tộc thiểu số. Trong đó, dân tộc Tày: 19 người; dân tộc Nùng: 8 người; dân tộc Mông: 1 người; dân tộc Dao: 1 người; còn lại 5 người dân tộc Kinh.
+ Từ cuộc khởi nghĩa Ba Tơ (Quảng Ngãi), ngày 14/3/1945, “Đội du kích Ba Tơ” được thành lập và trở thành hạt nhân của các lực lượng vũ trang cách mạng ở miền Nam Trung bộ sau này.
- Chấp hành chủ trương của Đảng, ngày 15/5/1945, các tổ chức vũ trang cách mạng được hợp nhất lại thành “Việt Nam giải phóng quân”, một đội quân có chỉ huy thống nhất, có hệ thống tổ chức chặt chẽ. Tổng khởi nghĩa Tháng Tám thành công (8/1945), nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, Việt Nam giải phóng quân trở thành Vệ quốc đoàn”, Quân đội của nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, tức Quân đội Nhân dân Việt Nam ngày nay. Trong suốt quá trình xây dựng, phát triển, chiến đấu của Quân đội, nhân dân không chỉ là nguồn cung cấp sức người, sức của cho bộ đội, mà nhân dân còn là lực lượng trực tiếp giúp đỡ, nuôi dưỡng, dùm bọc bộ đội trong mọi điều kiện, hoàn cảnh. Ngày nay, trong hòa bình xây dựng và bảo vệ đất nước, mặc dù còn phải chịu đựng nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhưng nhân dân đã hết lòng giúp đỡ bộ đội trong xây dựng, huấn luyện, trong thực hiện mọi nhiệm vụ.
- Mục tiêu, lý tưởng, chiến đấu của quân đội, là động lực to lớn thôi thúc lớp lớp thế hệ cán bộ, chiến sĩ chiến đấu, hy sinh là: “vì nhân dân quên mình”, “vì nhân dân phục vụ”. Đây là nét đặc trưng nổi bật trong bản chất cách mạng, truyền thống vẻ vang của Quân đội ta.
- “Vì nhân dân mà chiến đấu”, đã được thực hiện trong việc thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của đội quân công tác, tuyên truyền, giáo dục, vận động Nhân dân thực hiện mọi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước và còn được thể hiện trong việc thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ đội quân lao động sản xuất, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của các tầng lớp nhân dân.
Thực tiễn 70 năm xây dựng, trưởng thành và chiến thắng của quân đội đã cho thấy, sức mạnh của quân đội không chỉ bắt nguồn từ vai trò và sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của nhà nước, từ sự chăm lo của các tổ chức chính trị - xã hội, từ sức mạnh bên trong của quân đội mà còn bắt nguồn từ nhân dân, từ sự yêu thương đùm bọc, giúp đỡ của nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Nước lấy dân làm gốc. Trong công cuộc kháng chiến, kiến quốc, lực lượng chính là ở dân”. “Quân tốt, dân tốt muôn sự đều nên. Gốc có vững, cây mới bền, xây lâu đài thắng lợi trên nền nhân dân”. Đối với quân đội, chỗ dựa vững chắc nhất là lòng dân. Vì vậy phải lấy dân chúng (công nông làm gốc), dựa vào dân, dựa chắc vào dân thì kẻ địch không thể nào tiêu diệt được. Phài làm cho Quân đội ta thành một quân đội chân chính của Nhân dân.
Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn, có thể khẳng định, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quân đội nhân dân Việt Nam là quân đội chân chính của nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu.
Thiện Nhân
(Nguồn: Ban Tuyên giáo Trung ương)
