Giáo sư, bác sĩ y khoa, thiếu tướng Đỗ Xuân Hợp (1906 – 1985), sinh tại Hà Nội.
 |
Trước Cách mạng tháng Tám, ông làm việc tại các bệnh viện Hà Nội. Kháng chiến chống thực dân Pháp, ông đảm nhiệm công tác y tế Quân sự. Trong khoảng 40 năm, ông giữ các chức vụ như: Hiệu trưởng Trường Đại học quân y, Chủ tịch Hội chữ thập đỏ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Y học Việt Nam, Uỷ viên thường vụ Ban Chấp hành Trung ương Đảng Xã hội Việt Nam, đại biểu Quốc hội từ khoá II đến khoá VII, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban y tế - xã hội của Quốc hội khoá VI. Ông là người sáng lập viên Hội Nhân chủng học, chuyên viên đầu ngành giải phẫu học Việt Nam. Năm 1949, bác sĩ Đỗ Xuân Hợp là người đầu tiên của Việt Nam nhận giải TesTut của Viện Hàn lâm y học quốc gia Pháp. Công trình nghiên cứu Hình thái học người và giải phẫu mỹ thuật do giáo sư Đỗ Xuân Hợp viết chung với giáo sư Pierre Huard là một bộ sưu tập phong phú làm nền cho nhiều ngành: y học, khảo cổ, nhân chủng và cả mỹ thuật... Tác phẩm này là quyển sách gối đầu giường của các nhà nghiên cứu, các thầy giáo, sinh viên các trường đại học. Ông được Nhà nước tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công và danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
 |
Bác sĩ y khoa, Anh hùng lao động Phạm Ngọc Thạch (1909 -1968) sinh tại Quy Nhơn (tỉnh Bình Định) là một nhà khoa học y nổi tiếng của Việt Nam và Thế giới. Trước Cách mạng tháng Tám ông có nhiều đóng góp cho việc xây dựng cơ sở cách mạng ở Sài Gòn, tham gia thành lập Đoàn Thanh niên Tiền Phong Nam bộ. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính đặc khu Sài Gòn – Chợ Lớn, Bộ trưởng Bộ Y tế, Viện trưởng Viện chống lao Trung ương. Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch là một trong những chuyên gia nghiên cứu về bệnh lao của Việt Nam và thế giới. Hơn 80 bài nghiên cứu về bệnh lao của ông đã được đăng tải trên các tạp chí khoa học ở Nga, Trung Quốc, Anh, Mỹ... Từ năm 1957, ông cùng đồng nghiệp phát minh nhiều phương pháp phòng chống và điều trị bệnh lao có hiệu quả. Ông là người đầu tiên dùng kích sinh chất Filatov tiêm vào huyệt phổi để điều trị lao có hiệu quả và đề xuất nghiên cứu vắcxin BCG chết (thay BCG sống) cho công tác phòng bệnh lao. Năm 1964, ông viết và cho xuất bản cuốn sách “Quán triệt phương châm phòng bệnh trong công tác bảo vệ sức khoẻ”. Cuốn sách đã làm phong phú thêm lý luận cũng như thực tiễn về y học dự phòng của nước ta. Người dân còn gọi Ông là “người thầy thuốc của dân, người thầy thuốc có tấm lòng nhân ái của Bồ Tát”. Ông là người đứng đầu ngành y tế cách mạng, có nhiều cống hiến xuất sắc cho nền y học hiện đại. Do những cống hiến, xuất sắc tên ông được đặt cho một số tên đường ở các thành phố lớn của nước ta.
Bác sĩ y khoa, Anh hùng lao động Tôn Thất Tùng (1912 – 1982) sinh tại thành phố Huế.
Thuở nhỏ ông học ở Huế và Hà Nội, tốt nghiệp y khoa và làm việc ở Bộ Quốc phòng. Năm 1947, ông giữ chức Thứ trưởng Bộ Y tế, năm 1954 là Giám đốc Bệnh viện hữu nghị Việt Đức, giáo sư tại Trường Đại học Y khoa Hà Nội (1954) và là đại biểu Quốc hội liên tục nhiều khoá. Ông được phong Viện sĩ Hàn lâm y học Liên Xô, Hội viên hội Quốc gia những nhà phẫu thuật của nhiều nước trên Thế giới.
Năm 1960, ông đã nghiên cứu thành công phương pháp “cắt gan có kế hoạch”. Đây là một phương pháp hoàn toàn mới và hiện đại, khác hẳn với những phương pháp “cắt gan không có kế hoạch” trước đây. Để ghi nhận công lao của người đầu tiên đã tìm ra phương pháp cắt gan này, người ta gọi là “Phương pháp mổ gan khô” hay “Phương pháp Tôn Thất Tùng”. Ngoài ra, năm 1958, giáo sư Tôn Thất Tùng đã tiến hành thành công ca mổ tim đầu tiên ở Việt Nam; phát triển khoa mổ sọ não và khoa ngoại nhi (1959) và năm 1965, Giáo sư triển khai thành công việc mổ tim bằng máy tim phổi nhân tạo ở nước ta. Năm 1977, Giáo sư được Viện Hàn lâm Phẫu thuật Paris tặng Huy chương phẫu thuật quốc tế mang tên Lannelongue. Do những cống hiến to lớn của ông trong lĩnh vực y học, ông được chính phủ tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý. Tên của ông được đặt cho một số tuyến đường ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Ban Biên Tập
(Nguồn “Ngày này năm xưa” – Nhà xuất bản Lao động và
Cổng Thông tin điện tử Bộ Y tế)
